صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان (P&L) یک صورت حساب مالی است که هزینه ها و درآمد یک کسب و کار را در دوره زمانی ‌ای مشخص (معمولاً یک ماهه، سه ماهه یا یکساله) نشان می دهد. این صورت مالی، صورت عملیات نیز شناخته می شود. هدف از صورت سود و زیان این است که نشان دهد آیا یک شرکت در حال حاضر رو به سود دهی است یا زیان.

صورت سود و زیان با کل درآمدهای کسب شده در طول دوره شروع می شود و به دنبال آن بهای تمام شده کالای فروخته شده و سود ناخالص می آید. پس از سود ناخالص، بیانیه کلیه هزینه های دیگر انجام شده در طول دوره را فهرست می کند، مانند اجاره، حقوق، آب و برق، مالیات و استهلاک. در نهایت، بیانیه سود خالص یا زیان کسب و کار را برای دوره نشان می دهد.

صورت سود و زیان ابزاری مفید برای صاحبان مشاغل، مدیران و سرمایه گذاران برای سنجش سلامت مالی یک کسب و کار است. با مقایسه درآمدها و هزینه ها در چندین دوره، آنها می توانند روندها را دنبال کنند و تصمیمات آگاهانه ای در مورد جهت کسب و کار بگیرند.

محاسبه صورت سود و زیان

به طور کلی محاسبه صورت سود و زیان (P&L) شامل مراحل زیر است:

محاسبه درآمد خالص فروش: مقدار پول حاصل از فروش در طول دوره است. با کم کردن هر بازده، کمک هزینه یا تخفیف از فروش ناخالص محاسبه می شود.

محاسبه بهای تمام شده کالای فروخته شده (COGS): این هزینه تولید یا به دست آوردن کالاهای فروخته شده در طول دوره است. این شامل هزینه مواد، کار مستقیم و سربار است.

محاسبه سود ناخالص: این تفاوت بین درآمد خالص فروش و بهای تمام شده کالای فروخته شده است.

محاسبه هزینه های عملیاتی: اینها هزینه های مرتبط با راه اندازی کسب و کار هستند، مانند اجاره، حقوق، آب و برق، مالیات و استهلاک.

محاسبه سود قبل از بهره، مالیات، استهلاک و استهلاک (EBITDA): این معیار عملکرد عملیاتی یک شرکت است. با کم کردن هزینه های عملیاتی از سود ناخالص محاسبه می شود.

محاسبه سود یا زیان خالص: این مبلغ نهایی باقی مانده پس از کسر تمام هزینه ها از درآمد است.

توجه به این نکته مهم است که محاسبه صورت حساب P&L می تواند پیچیده باشد و ممکن است به کمک یک متخصص مالی نیاز داشته باشد. علاوه بر این، دقت بیانیه به دقت داده های مورد استفاده برای محاسبه آن بستگی دارد.

صورت سود و زیان در سیستم های ERP

سیستم های ERP (برنامه ریزی منابع سازمانی) معمولاً شامل ماژول هایی برای حسابداری و مدیریت مالی است که می تواند صورت سود و زیان (P&L) ایجاد کند. این صورت‌ها می‌توانند تفکیک دقیقی از درآمد و هزینه‌ها ارائه دهند و به کسب‌وکارها در ارزیابی عملکرد مالی خود در یک دوره زمانی خاص کمک کنند. سیستم های ERP می توانند به ویژه برای تولید یک صورت سود و زیان دقیق و به موقع مفید باشند، زیرا می توانند بسیاری از محاسبات مربوطه را خودکار کرده و اطلاعات بخش ها و سیستم های مختلف را یکپارچه کنند. علاوه بر این، بسیاری از سیستم‌های ERP قابلیت‌هایی را ارائه می‌کنند که به کاربران اجازه می‌دهد داده‌های مالی را در سطحی دقیق‌تر تجزیه و تحلیل کنند.

به طور کلی، استفاده از نرم‌افزار ERP یا همان نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمانی برای مدیریت مالی می‌تواند مزایای متعددی را برای کسب‌وکارها فراهم کند، از جمله بهبود دقت، افزایش کارایی و تصمیم‌گیری بهتر. شما می توانید برای آشنایی بیشتر با نرم افزار ERP شرکت رای دانا و سایر امکانات سیستم ERP به مقاله ی نرم افزار ERP چیست؟ مراجعه کنید.

فرمول محاسبه صورت سود و زیان

فرمول صورت سود و زیان (P&L) به شرح زیر است:

سود یا زیان خالص = کل درآمد و سود – کل هزینه ها و زیان ها

برای محاسبه سود یا زیان خالص، از کل درآمد و سود ایجاد شده در طول دوره شروع کنید و سپس کل هزینه ها و زیان های متحمل شده در همان دوره را کم کنید.

کل درآمد و سود = درآمد فروش (خالص بازده، کمک هزینه و تخفیف) + سایر درآمدها و سودها

مجموع هزینه ها و زیان ها = بهای تمام شده کالای فروخته شده (COGS) + هزینه های عملیاتی + هزینه های بهره + مالیات و سایر هزینه ها + سایر هزینه ها و زیان ها

هنگامی که کل درآمد و سود و کل هزینه ها و زیان ها را محاسبه کردید، می توانید از فرمول برای یافتن سود یا زیان خالص دوره استفاده کنید. این بیانیه می تواند یک تصویر فوری مفید از عملکرد مالی یک شرکت برای یک دوره زمانی معین ارائه دهد.

نمودارهای صورت سود و زیان

بسته به سطح جزئیات و بینش خاصی که یک شرکت می خواهد منتقل کند، انواع مختلفی از نمودارها وجود دارد که می توانند برای نمایش داده های موجود در بیانیه سود و زیان (P&L) استفاده شوند. برخی از نمودارهای رایج برای بیانیه های P&L عبارتند از:

نمودار خطی: از این نوع نمودار می توان برای نشان دادن درآمد و هزینه ها در طول زمان، برجسته کردن روندها و الگوها استفاده کرد.

نمودار میله ای: این نمودار را می توان برای مقایسه درآمد و هزینه برای دوره های زمانی مختلف یا دسته بندی های مختلف، مانند خطوط تولید یا بخش های مختلف استفاده کرد.

نمودار دایره ای: از این نمودار می توان برای نشان دادن نسبت درآمد و هزینه برای دسته ها یا محصولات مختلف استفاده کرد.

نمودار آبشار: از این نمودار می توان برای نشان دادن چگونگی تغییر درآمد، هزینه ها و سود یا زیان خالص در طول زمان استفاده کرد و تأثیر عوامل مختلف را برجسته کرد.

عملکرد شرکت.

نمودار Sankey: از این نمودار می توان برای نشان دادن نحوه توزیع درآمد در محصولات یا دسته های مختلف و نحوه تخصیص هزینه ها در بخش ها یا عملکردهای مختلف استفاده کرد.

در نهایت، انتخاب نمودار به نیازها و اهداف خاص شرکت و همچنین ترجیحات مخاطبان در حال مشاهده نمودار بستگی دارد.

انواع و نمونه های صورت سود و زیان

صورت‌های سود و زیان (P&L) بسته به صنعت، اندازه کسب‌وکار و سطح جزئیات مورد نیاز می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند. برخی از انواع رایج صورت های P&L عبارتند از:

صورت سود و زیان تک مرحله ای: این نوع بیانیه ساده ترین و سرراست ترین قالب است. تمام درآمدها و هزینه ها را در یک ستون فهرست می کند و سود یا زیان خالص را در پایین محاسبه می کند.

صورت سود و زیان چند مرحله‌ای: این نوع صورت‌حساب با دسته‌بندی هزینه‌ها و درآمدها در بخش‌های مختلف، مانند بهای تمام شده کالا، هزینه‌های عملیاتی و سایر درآمدها، جزئیات بیشتری را ارائه می‌کند. این قالب امکان تجزیه و تحلیل آسان تر عملکرد مالی شرکت از جمله سود ناخالص، سود عملیاتی و سود خالص را فراهم می کند.

صورت سود و زیان مقایسه ای: این قالب چندین دوره را مقایسه می کند، مانند دوره جاری و دوره قبلی یا چند فصل. این نوع بیانیه امکان تحلیل آسان روندها و تغییرات در عملکرد مالی شرکت را فراهم می کند.

صورتحساب سود و زیان حاشیه مشارکت: این نوع صورتحساب حاشیه مشارکت را محاسبه می کند که تفاوت بین درآمد کل و هزینه های متغیر است. این قالب اغلب در صنایع با هزینه های متغیر بالا مانند تولید یا خرده فروشی استفاده می شود.

نمونه‌هایی از صورت‌های P&L را می‌توان در گزارش‌های مالی شرکت‌ها، به صورت آنلاین یا در پایگاه‌های اطلاعاتی مالی یافت. علاوه بر این، بسیاری از بسته‌های نرم‌افزار حسابداری و سیستم‌های ERP دارای قالب‌های بیانیه P&L داخلی هستند که می‌توانند بر اساس نیازهای کسب‌وکار سفارشی شوند.

موارد استفاده از صورت سود و زیان

صورت‌های سود و زیان (P&L) یک ابزار مالی کلیدی است که برای ارزیابی درآمد، هزینه‌ها و سودآوری یک تجارت استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای متداول عبارات P&L عبارتند از:

تجزیه و تحلیل عملکرد تجاری: بیانیه های P&L را می توان برای ارزیابی عملکرد مالی یک کسب و کار در یک دوره زمانی خاص، مانند یک چهارم یا یک سال استفاده کرد. این به مدیران اجازه می‌دهد تا نقاط قوت و ضعف را شناسایی کنند و در مورد استراتژی‌های تجاری آینده تصمیم‌گیری کنند.

برنامه ریزی بودجه: از صورت سود و زیان می توان برای کمک به کسب و کارها برای برنامه ریزی و پیش بینی بودجه خود استفاده کرد. با تجزیه و تحلیل الگوهای درآمد و هزینه های گذشته، کسب و کارها می توانند بودجه های دقیق و واقعی تری برای آینده ایجاد کنند.

جذب سرمایه گذاران: صورت سود و زیان اغلب در طرح های تجاری گنجانده می شود یا در طرح های سرمایه گذار استفاده می شود تا به سرمایه گذاران بالقوه درک درستی از سلامت مالی کسب و کار و چشم انداز آینده ارائه دهد.

تهیه مالیات: صورت‌های P&L برای محاسبه درآمد خالص یا زیان یک تجارت استفاده می‌شود که سپس برای تهیه اظهارنامه مالیاتی استفاده می‌شود.

به طور کلی، صورت سود و زیان بینش‌های مهمی در مورد سلامت مالی یک کسب‌وکار ارائه می‌کنند و به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهند تا تصمیمات آگاهانه بگیرند و برای رشد و موفقیت آینده برنامه‌ریزی کنند.